“หมอกล้วย” กับความท้าทายเคลื่อนงานสุขภาวะ ดร.นพ.พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ สสส.

การมีชีวิตดี ๆ สำหรับผู้คนในยุคนี้ อาจไม่ง่ายอย่างที่คิด เพราะทุกทิศทุกทาง ก็มีแต่วิกฤต ที่คนทุกระดับหนีไม่พ้น

ไม่เพียงต้อง “ตั้งสติ” กับตัวเอง สิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้ามคือการดูแล “ร่างกาย” และ “จิตใจ” ภายใต้อุปสรรค Exclusive Interview by สสส. จึงพาไปทำความรู้จักกับชีวิตง่าย ๆ ว่าด้วยเรื่อง “กล้วย ๆ”  จากคนที่ไม่ได้ชื่อกล้วย แต่ถูกเรียกว่า “หมอกล้วย” แล้วเรื่อง “กล้วย” กับการดูแลสุขภาพ เกี่ยวข้องกันยังไง คุยกันต่อกับ “ดร.นพ.พรเทพ ศิริวนารังสรรค์” กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ สสส.

 *** สุขภาพดี เรื่องกล้วย ๆ ***

“ทุกคนอยากมีร่างกายแข็งแรงใช่มั้ยครับ ไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ เพราะฉะนั้นกล้วยช่วยได้ กล้วยทำให้เรามีความสุขได้นะ”

คุณหมอพรเทพ ในฐานะกูรูเรื่องกล้วยของเมืองไทย ย้ำความสำคัญของกล้วย ก่อนเริ่มสนทนา ขณะที่ในมือมี “กล้วยน้ำว้า” 1 หวี ว่าแล้วคุณหมอ ก็จัดแจงบรรยายถึงสรรพคุณของกล้วย ที่เต็มไปด้วยสารอาหารที่ร่างกายต้องการ มีครบทั้ง วิตามิน โพแทสเซียม แคลเซียม เหล็ก แล้วก็เรื่องของโปรตีน ที่มีสารอาหารครบถ้วนเหมือนนมแม่

“ถ้าท่านคิดว่ายังเป็นเด็กอยู่ อยากเจริญเติบโต ท่านต้องกินกล้วยนะครับ โดยเฉพาะคนหนุ่มสาว และผู้สูงอายุด้วย ผมกินมา 30 ปีแล้ว หน้าตาสดใส อายุยืน”

ส่วนเคล็ดไม่ลับสำหรับกินกล้วยสร้างสุข คุณหมอพรเทพ แนะนำว่า ต้องเลือกซื้อกล้วยที่เขียว ๆ แล้วฉีกลูกออกจากเครือ เมื่อฉีกออกกล้วยจะเริ่มสุก แต่กินต้องกินตอนห่าม ๆ กินคำแรกอาจจะฝาด ๆ คำต่อไปจะหวานขึ้น ซึ่งกล้วยเป็นผลไม้ที่ให้น้ำตาลแบบพอดี ๆ ไม่มาก ไม่น้อยเกินไป กินแล้วจึงมีความสุข อิ่มเร็ว ที่สำคัญช่วยลดความอ้วนได้อย่างดีเลยด้วย แต่อย่าลืมว่ากินกล้วยแล้ว ก็ต้องมีชีวิตง่าย ๆ เพื่อสร้างสุขง่าย ๆ ในแบบตัวคุณด้วย

*** บทเรียนชีวิต สู่การเดินหน้างานสร้างเสริมสุขภาพ ***

กว่าจะมีวันที่ชีวิตมีสุข คุณหมอพรเทพ ก็เกือบเอาชีวิตไปทิ้งเพราะบุหรี่มาแล้ว ย้อนไปสมัยเรียนแพทย์ สูบบุหรี่จัด มีผลให้เส้นเลือดหัวใจอักเสบ ตีบตัน จนต้องเข้ารับการผ่าตัด ซึ่งในเวลานั้นหัวใจหยุดเต้น ต้องปั้มหัวใจหลายครั้ง เมื่อโชคชะตายังเข้าข้าง บทเรียนครั้งนั้น เปลี่ยนความคิดคุณหมอพรเทพ ให้หันกลับมารักตัวเองมากขึ้น พร้อมทั้งตัดขาดจากเหล้า บุหรี่ อย่างเด็ดขาด

ประสบการณ์ที่เคยเผชิญหน้ากับปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพ มีทำให้คุณหมอพรเทพ ตั้งใจเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของการขับเคลื่อนงาน สสส. ที่เน้นสร้างเสริมสุขภาพ ชวนผู้คนให้หันมาตระหนักการ ลด ละ เลิก ปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ ซึ่งที่ผ่านมา คุณหมอ ย้ำว่า สสส. ได้เข้าไปมีบทบาทต่อการปรับเปลี่ยนค่านิยมของสังคม ที่สำคัญ สสส. ยังได้ใช้นวัตกรรมหลายอย่าง เพื่อเป็นตัวช่วยให้ผู้คนได้รู้เท่าทันความเสี่ยง

อย่างเรื่องอาหารการกิน ก็มีแอปพลิเคชั่น Food Choice เพื่อให้ผู้บริโภคสามารถตรวจสอบสินค้า อาหาร ว่ามีคุณสมบัติ มีส่วนประกอบ เกิดประโยชน์กับร่างกายอย่างไร ที่สำคัญคือข้อควรระวัง เพื่อให้ผู้บริโภคได้พิจารณาก่อนซื้อ และไม่ใช่แค่เรื่องสุขภาพ สสส. ยังช่วยเสริมพลังสร้างการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายการ สร้างความเข้มแข็ง สร้างสุขภาวะที่ดีสู่ชุมชน เพื่อเป็นรากฐานสำคัญของการมีคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้คนในสังคม

*** ความท้าทาย(รอ)การเปลี่ยนแปลง ***

สสส. เดินหน้ามาเกือบ 20 ปีแล้ว จนมาถึงความท้าทายใหม่ ๆ ที่คุณหมอพรเทพ ตั้งใจร่วมขับเคลื่อนกับ สสส. เพื่อต่อยอดให้นำไปสู่การเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะการลดความสูญเสียจากอุบัติเหตุบนท้องถนน การสร้างความเข้มแข็งให้กับคนเมือง นอกจากนี้ยังมีสิ่งที่ท้าทายคือ การดูแลผู้คนในสังคมสูงวัย เพื่อสร้างสุขภาวะที่ดีให้กับคนกลุ่มนี้ ที่มีเพิ่มมากขึ้น ขณะเดียวกันก็ต้องไม่ลืมการส่งเสริมคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับเด็ก และเยาวชน อีกสิ่งที่ต้องไม่ลืมขับเคลื่อน คือ การสร้างสุขในที่ทำงาน สำหรับคนวัยทำงาน

แม้ยอมรับว่าไม่มีการเปลี่ยนแปลงใดได้มาง่าย ๆ แต่คุณหมอพรเทพ ก็เชื่อว่า การมีส่วนร่วม จะเป็นกุญแจสำคัญ ยิ่งไปกว่านั้นหากทุกคนทำให้การดูแลสุขภาพ เป็นเรื่อง “กล้วย ๆ” ความสุขที่เริ่มต้นได้ด้วยตัวเองก็คงอยู่ไม่ไกล